SARS-CoV-2 coronavirüs ailesine ait bir virüstür. İnsanda COVID-19 adı verilen solunum yolu hastalıklarına sebep olur. İnsandan insana bulaşabilir.
SARS-CoV-2, MERS-CoV veya SARS virüsü ile aynı mı?
Coronavirüsler, bazı tipleri, insanlar dışında hayvanlarda da (deve, kedi, yarasa, vb.) hastalıklara neden olan büyük bir virüs ailesidir. Bu aileyi oluşturan bugüne kadar bildiğimiz 7 coronavirüs vardır: Coronavirüs 229E (HCoV-229E), Coronavirüs OC43 (HCoV-OC43), SARS-CoV, Coronavirüs NL63 (HCoV-NL63, New Haven), Coronavirüs HKU1, SARS-CoV, MERS-CoV ve son olarak SARS-CoV-2
Coronavirüslerin bir kısmı (HCoV-229E, -NL63, -OC43 ve -HKU1) aslında insanlarda sıkça enfeksiyon yaparlar. Özellikle kış ve ilkbahar mevsiminde ateş, lenfadenopati, öksürük gibi semptomları olan soğuk algınlığına neden olurlar.
Geçen sene hayatımıza giren SARS-CoV-2, 2003'te Şiddetli Akut Solunum Sendromuna (SARS) neden olan coronavirüs ve 2012 yılında Orta Doğu Solunum Sendromu'na (MERS) neden olan virüslerle aynı ailedendir ama aynı virüs değildir. Bu yeni virüsü daha iyi tanımak için araştırmalar devam etmektedir. Çok hızlı başlayan bir durum olduğu için virüs ile ilgili her gün yeni bir bilgi edinilmekte ve güncellenmektedir.
SARS-CoV-2 nasıl yayılır?
Benzer coronavirüsler (MERS ve SARS) gibi insandan insana solunum yoluyla bulaşmaktadır. Hasta kişilerin öksürdüğü, hapşırığı yoluyla etrafa dağılan damlacıklar ve bu damlacıkların kontamine ettiği eşyalara dokunulması ile bulaş olur. Nasıl bulaştığı hakkında araştırmalar devam etmektedir. Ancak şu ana kadar olan bilgilerimize göre kişi virüsün enfekte ettiği eşyalara dokunduktan sonra eliyle ağzına, burnuna veya gözlerine dokunarak hastalığı bulaşması konusu hala tartışmalıdır.
SARS-CoV-2 belirtileri nelerdir?
COVID-19 semptomları diğer solunum yolu virüsleri ile benzerdir. Semptomlarının virüsle karşılaştıktan sonra 2-14 gün (kuluçka süresi) içinde ortaya çıkabilir. Hafif ateş ve öksürükle seyredebileceği gibi ciddi pnömoni (zatüre)’ye neden olabilir. Ateş, hafif veya şiddetli öksürük, nefes darlığı, koku-tat kaybı, ishal, karın ağrısı gibi farklı belirtileri olabilir.
Nasıl korunmalıyız?
Solunum yolu virüslerinden de (influenza, RSV, vb.) korunmamıza yardımcı olacak bazı basit önlemler alabiliriz.
Hasta olan insanlarla yakın temastan kaçının.
Hasta olsun olmasın karşılaşmalarda öpüşmek yerine sadece selamlaşın.
Ellerinizi yıkamadan gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının.
Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın.
Sabun ve su yoksa alkol bazlı el dezenfektanı kullanın.
Hastaysanız, virüsün yayılmaması için evde kalın.
Öksürürken hapşırırken ağzınızı her defasında temiz bir mendille kapatın.
Sık sık dokunulan nesneleri ve yüzeyleri temizleyin ve dezenfekte edin.
Aşısı var mı?
Şu anda SARS-CoV-2 için farklı aşılar vardır. Türkiye de inaktif aşı kullanılmaktadır. İnaktif aşının hastalık önleme etkinliği %50, ağır hastalık oluşması açısından ise %100 koruyucu kabul edilmektedir.
Tedavisi var mı?
Hala spesifik bir antiviral tedavi yoktur. Semptomları azaltmak için tıbbi bakım yapılır.
Ne zaman test yaptırmalı mıyım?
Ateş, öksürük veya nefes darlığı gibi solunum yolu hastalığı belirtileri varsa mutlaka bir sağlık kurumuna danışmanız ve test yaptırmanız gerekir.
Nasıl test ediyoruz?
SARS CoV-2 tanısı için PCR testleri kullanılmaktadır.