YILDIZ DEMİREZ - 1929 - 2016

3 Kasım 1929 tarihinde, Zile'de doğdu. İlk ve Orta Okuldan sonra bir süre öğrenimine ara verdi. 1960 yılında okul dışından liseyi bitirerek I.Ü. Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi bölümüne devam etti. 1964 yılında, mezun olduktan sonra aynı yerde asistan olarak göreve başladı. Önce Bizans, daha sonra Türk Sanatı Tarihi konusunda çalıştı. 1969 yılında Dr. 1973 yılında Doçent oldu. YÖK uygulamaları dolayısıyla, Profesörlükle ilgili bütün çalışmalarını tamamladığı halde bu göreve getirilmedi. İki yıl Eskişehir Anadolu Üniversitesi'nde Profesör olarak çalıştıktan sonra 1988 yılında emekli oldu. Prof. Dr. Yıldız DEMİRİZ’i Kaybettik. (Zile 1929 – İstanbul 2016) Nazan Yavuzoğlu Atasoy1 Sanat Tarihi dünyasında titiz bir araştırmacı, bilgisini ayrıntıyla paylaşan bir hoca, desen dünyasında tezhip ve bilgi-sayarı aynı beceri ile uygulayan bir uzman... Yıldız Demiriz, 1914’de Mühendis olan Erzincanlı Yusuf Ziya Bey ile mühendis babasının görevi nedeniyle Şam’da, Üsküp’te yetişmiş Afife hanımın, -üç erkek son-rası- son çocuklarıdır. ‘Demiryolcu’ babanın görevi nedeniyle Anadolu’da yaşayan aile, çocuklarının eğitimi için İstanbul’a yerleşmiş. Ticaretin getirileri ve aile görenekleriyle iyi eğitim alan çocukların, an-nelerinin çabası ile erken yaşta Almanca öğrenmeleri ve yöntem-teknik konularındaki kazanımları, bi-limsel yollarını çizmelerinde etkili olmuştur. İlköğretimine İstanbul’da başlayan ve Orta öğretimine bir süre ara vermek zorunda kalan Yıldız Demiriz, eğitimini okul dışında tamamlayarak; 1960’da İ.Ü. Edebi-yat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü’ne öğrenci olarak yazılmış. 1964’de Bizans Sanatı Kürsüsü’nden me-zun olarak, Prof.Dr. Semavi Eyice’nin asistanı olmuştur. Türkiye, İtalya ve Yunanistan’daki araştırmala-rının sonucu hazırladığı “Antrölaklı Bizans Döşeme Mozaiklerı” konulu teziyle ‘doktor’ ünvanını kazan-mıştır (1969). Özel nedenlerle Bizans Sanatı Kürsüsü’nden ayrılarak, Türk ve İslam Sanatı Kürsüsü’nde Prof.Dr. Oktay Aslanapa’nın asistanı olmuştur. Önceki yıllarda Prof.Dr. Süheyl Ünver’in başarılı tezhip öğrencisi olması, onun desen dünyasındaki yolculuğuna yön vermiştir. “Erken Dönem Osmanlı Mimari-sinde Süsleme” konulu çalışmasıyla ‘doçent’ 1 Sanat Tarihçisi Nazan Yavuzoğlu Atasoy 314 ünvanını almıştır. Akademik düzenlemeler nedeniyle geciken ‘profesörlük’ ünvanını almak için, Anadolu Üniver-sitesi Uygulamalı Güzel Sanatlar Yüksek Okulu’nda hocalığını sürdürmüştür. 1988 yılında kendi isteği ile emekliye ayrılarak; bilgisayar dünyasına dalmış ve bireysel yayın çalışmalarına girişmiştir. Yıldız Demi-riz’in Bizans sanatı ile ilgili çalışmaları sonrasında ilgilendiği konular arasında, süsleme geniş bir yer tutar. Tezhiple gelişen çiçek ilgisini, ‘sanat ve botanik’ bağlamında ele almıştır. Geometrik bezeme ile ilgili çalışma ve uygulamalarında doğru ve eğri çizgi, elinde oyuncak olmuştur. Çalışmalarını sürdürdüğü ko-nular arasında, özellikle çini, mimari bezeme ve kitap süslemesi önemli bir yer tutmuştur. Sabırla birik-tirdiği bezeme örneklerini çizimlerle desteklediği katolog çalışması olan Osmanlı Mimarisinde Süsleme I ve önceleri elle çizdiği desenleri, bilgisayarı büyük bir beceriyle kullanarak yeniden uyguladığı İslam Sanatında Geometrik Süsleme ve kapsamlı çalışması Örgülü Bizans Döşeme Mozaikleri ile rehber niteli-ğindeki Eyüp’de Türbeler gibi kitapları, kitap bölümleri ve makaleleri bilimsel yayınlarını oluşturur. Anı-larını yazıya döktüğü Anılarımdaki Sanat Tarihi dışında; genişleterek tekrar yayına hazırladığı çocuklu-ğundan beri oturduğu semte ait Caddebostan’dan Anılar ve Abdülhamit döneminden günümüze gelen ailesinin öyküsü olan Sıradan bir Aile adlı kitapları yazmış ve yayıma hazırlamıştır. Ayrıca, annesinden derlediği Bir Türk Kadınının Dağarcığından Deyimler, Atasözleri, Fıkralar ve Benzeri Sözler kitabıyla halk kültürüne katkı sağlamıştır. 1994 –1998 yıllarında iki dönem, Sanat Tarihi Derneği’nin Başkanlığını üstle-nen Yıldız Demiriz’e, 2004 yılında Derneğin ‘Onur Üyeliği’ sunulmuştur. Derneğin akademik çalışmaları-na, özellikle yayınların hazırlanmasına katkıda bulunmuştur. Yıldız Demiriz, dernekçilik serüvenini Çağ-daş Yaşamı Destekleme Derneği’nde de aktif olarak sürdürmüştür. Prof. Dr. Yıldız DEMİRİZ’i Kaybettik 315 Yıldız Demiriz’in yaşamında önemli yer tutan gezileri, fotoğraf becerisi, bilgisayar konusundaki uz-manlığı kadar, müzik de yer alır. Cemal Reşit Rey’in öğrencisi olacak kadar piyano, Muhittin Sadak’ın korosunda yer alacak kadar da koral müzikte becerisini göstermiştir. Çiçek ve geometrinin örtüştüğü sanat ve desen dünyası ve de Sanat Tarihi ile ilişiğini hiç koparmayan hocaya, 2001 yılında Yıldız Demi-riz’e Armağan kitabı hazırlanmıştır. Çiçekleri, kedileri, bilgisayarı ve hobileriyle ördüğü yaşamının so-nunda, ışıklar içinde kal sevgili Yıldız Demiriz hoca… Prof. Dr. Yıldız DEMİRİZ (1929 – 2016)